Vertaalvoutjes


Luciën

Recommended Posts

Oké, nieuwe rubriek! Ik ben superblij met het feit dat er een Nederlandse vertaling is. Niet omdat ik geen Frans, Duits of Engels spreek, maar gewoon omdat ik houd van jargon en technische taal. Nou vereist zoiets natuurlijk een goede vertaler. In plaats van mij te irriteren aan de missers, lijkt dit mij een leuke rubriek.

Vertaalvoutjes! Plaats een schermafdruk van een vertaalfout(je) en maak je eigen vertaling. Of interpreteer zelf wat er nou eigenlijk staat!

Link to comment
Share on other sites

Als je langer op Great Bear Island leeft, ga je uiteindelijk meer tijd besteden aan kleine details die het leven bijzonder maken. Zoals de beschrijving van je jachtmes.Jachtmes.thumb.png.9b8e6b80e0a389a28810098e0cc5e03a.png

Het is een goed stuk gereedschap. Sommigen zeggen: het is een kwalitatief goed stuk gereedschap. Maar volgens de beschrijving is het een goed kwaliteitsmes. Dat is natuurlijk een beetje dubbel. Tenzij er mensen zijn die weleens een slecht kwaliteitsmes hebben gevonden. Misschien was het er eentje uit de eurobak van de buitensportwinkel. Dan is dat een mes van slechte kwaliteit.

Dan nog iets voor de muggenzifters onder ons. Dit mes heeft een roestvrijstalen lemmet. Waarschijnlijk dus in een goede legering. Een prachtige vouw, die we maar al te vaak hebben geslepen. Een houten stootplaat, zodat we onze handen niet in het hertenkarkas zien verdwijnen.  Maar dan, lieve overlevers, een houten gevest. Voor de kenners: dit is het handvat van een sabel of dolk. En zoals mijn betovergrootvader altijd al zei: met een sabel is het lastig stropen.
Als ik de vertalers was, zou ik het dit met beide handen aanpakken, het plan opvatten en het heft in handen nemen. Dit jachtmes heeft natuurlijk een heft!

Nou, ik snijd er maar weer een pommel aan. Tot de volgende vertaalfout!

Link to comment
Share on other sites

Soms kom je in het spel ook twijfelgevallen tegen. Zo'n woord waarvan je denkt: 'Is dat nou wel zo?' Zo ben ik zelf geen mycoloog maar wel een hobbyist in het natuurwezen. Ik zal eerlijk zijn: ik had nog nooit van reishi gehoord. Als je het hebt over een gesteelde lakzwam, beginnen er al meer belletjes te rinkelen.

5b7aa68121e1f_Schermafdrukvan2018-08-2013-15-40.thumb.png.0243cea922281318f47934ff9b8bf112.png

In mijn favoriete alternatieve werkelijkheid genaamd The Long Dark worden de twee lekker door elkaar gebruikt. Daardoor dacht ik: iets is er niet goed gegaan. Daarbij helpt overigens niet dat men ook zwam en paddenstoel door elkaar gebruikt. In mijn beleving zijn zwammen houtige vruchten van schimmels en paddenstoelen sponzige vruchten van schimmels. Iets dat mij een mooie taalverrijking lijkt.

Het schijnt (nog) niet zo te wezen. Een zwam is volgens de schimmelkundigen hetzelfde als de schimmel en dan hebben we het dus over het gehele organisme. De paddenstoel is al het schimmelachtige dat wij boven de grond of uit de boomstam zien sprieten.

Kunnen wij de gesteelde lakzwam dus gewoon een paddenstoel noemen? Nee, reishi is reishi en lakzwam is lakzwam. Waarbij de reishi vooral iets is van Chinese geneesheren en voedingsfanaten. Bij het benoemen van het organisme komt het woord 'paddenstoel' simpelweg niet van pas. Het is een "mycoscuul" verschil wellicht, maar door het paddenstoel hier te schrappen hoop ik stiekem dat we in de toekomst die houtige schimmelvruchten gewoon steevast 'zwam' kunnen noemen. En de vliegenzwam? Dat wordt dan uiteraard op termijn gewóón een paddenstoel.

Nou, ik ga mijn kalknagels weer behandelen terwijl het sneeuw smelt.

Link to comment
Share on other sites

Dan nu het woord 'badge'. Voordat ik na een geomagnetische storm op het Grote Bereneiland (deze vertaling is een kwinkslag, geen verbetervoorstel) belandde kwam ik geregeld op congressen. Om elkaar te herkennen worden daar naamkaartjes uitgedeeld waarop tevens je functie is weergegeven. Het is, zeg maar, een beknopt visitekaartje dat je voortdurend pontificaal op je borst gespeld draagt. Men gebruikt hier ook weleens een Engels leenwoord voor, dat we ook tegenkomen in The Long Dark: Badge.
Badges.thumb.png.ee7478f3a71da4a0533cd38b54dedd90.png

Toen ik een tijdje in de wildernis doolde kreeg ik van Hinterland ook een badge opgespeld. Of eigenlijk. Omgehangen. Op deze badge stond mijn naam niet vermeld, noch mijn functie. Ik las er mijn verdienste. Het gegevene doet me een beetje denken aan het leger. Je hebt gevochten/geleden in een oorlog en daarbij moed en daadkracht getoond. Dus behoor je tot de orde van de... Efficiënte machines.

Nu wordt het woord badge in het Nederlands onder militairen ook wel in die zin gebruikt, maar 'onderscheiding', 'medaille', 'vaantje, 'lintje' of 'speldje' lijken mij vaker voorkomend. Dat voorkomt ook dat ik de hele tijd aan dassen denk, en me afvraag: waar heb ik die dassenvacht nu toch gelaten?

Dan rest mij nog, ondanks alles, de vertalers een grote pluim te geven voor de getoonde inzet. Chapeau!

Link to comment
Share on other sites

Ik ben blij dat je er nog wat van opsteekt, @Blinkin. Ik doe het ook een beetje om het verspreiden van taalkennis. Ik steek er trouwens zelf ook veel van op, want je leert een hoop van zo'n spel.

En anders wel van het schrijven voor deze rubriek. Ik heb nooit geweten dat het achterend van een mes, zeg maar het uiteinde van het handvat, pommel wordt genoemd. Als je dat eenmaal weet, kijk je toch heel anders aan tegen een simpele handeling als het smeren van een boterham.

Ik zag trouwens laatst twee beren... pompidom...

Link to comment
Share on other sites

De vertalers van The Long Dark hebben ook een aardige serie neologismen geïntroduceerd in het Nederlands. Met andere woorden: ze hebben enkele nieuwe woorden toegevoegd aan onze taal. Het prominentste nieuwe woord is toch wel de SCHRIKHIJG.

Het is een wonderlijke term. Je ziet het woord trouwens alleen in de ondertitels voorbijkomen. Als het personage waarmee je speelt een sprintje trekt en napuft, dan slaakt hij of zij na enige tijd zo'n schrikhijg. Of je moet plots halt houden voor een afgrond of voorbijrazend wild. Schrikhijg.

schrikhijg.thumb.png.18ebdacb4b4c393af7675ced92a58ccf.png

In de situatie hierboven heb ik net een sprintje getrokken door de boerderij. Niet omdat ik op de vlucht was voor waanbeelden, klopgeesten of dolende wolven. Eigenlijk gewoon omdat ik de tijd moest doden. Ik zat in de keuken nog wat na te hijgen en toen kwam-ie eruit: [Schrikhijg]. Nou, de schrik zat er goed in!

Toen ik het woord schrikhijg voor het eerst zag, dacht ik even: dit is zeker (en vast) Belgisch-Nederlands. Maar zelfs dan is het door de combinatie schrik en hijg een eigenaardig woord. Het bleek overigens geen Vlaamse toevoeging, het staat niet in het Groot Woordenboek der Nederlandse Taal vermeld. Maar hoe is dat dan tot stand gekomen? En wat betekent het?

Laat ik eerst het woorddeel schrik beetpakken. Schrikken, dat doe je van iets dat plots tevoorschijn komt, zoals een beer vanachter een hooibaal (Ai!!). Schrikken is volgens Van Dales Groot Woordenboek ook: als je plotseling afgekoeld wordt. Nou komt dat vaak voor tijdens een sneeuwstorm, maar we noemen het dan niet schrikken, ben ik bang. Schrikken in de zin van plotseling afkoelen, dat laten we een pasgekookt eitje vaak doen in koud water.

Kunnen we dan schrikken van een afgeronde hardloopsessie in een boerderij? Het logische antwoord, lijkt mij, luidt: 'nee'.
Wanneer je van iets schrikt, dan is de eerste reflex vaak: stokstijf blijven staan van schrik, of maken dat je wegkomt. Bijvoorbeeld door het trekken van een sprintje. Als je vervolgens weggekomen bent, en je ergens op een achterafstuk staat uit te hijgen, zit de schrik er misschien goed in, maar het schrikken is al gedaan.

Dan het woorddeel hijg. Wie hijgt er als hij schrikt? Als ik schrikken zou, dan zou mijn adem even stokken. Om vervolgens juist heel onregelmatig en ongecontroleerd te ademen. Hijgen, dat doe je als je zojuist iets inspannends hebt gedaan, of misschien iets uitputtends aan het doen bent. Sommige viezeriken hijgen ook als ze naar een vrouw bellen, of een hijglijn. Van Dale zegt het als volgt: 'kort en hoorbaar (of moeilijk) ademhalen.' Puffen, zwoegen.

Wat we ons karakter horen doen is, na lang te hebben uitgehijgd, langgerekt en mogelijk opgelucht uitademen met gebruik van de stem. "Hèèè...." Dit noemen we een zucht. Een diepe, diepe zucht. Niet van ergernis over deze vertaling, maar een zucht van verlichting. Dat we nu eindelijk de schrikhijg hebben doorgrond. Geen Belgisch-Nederlands, geen Limburgs. Gewoon Hinterlands.

Nota bene: overigens is schrikhijg de wonderbaarlijke vertaling van het Engelse 'gasp'. Als gasp een zelfstandig naamwoord is in het origineel (schrikhijg is dat (hopelijk) wel), dan zou het vertaald moeten worden met 'snik'. Je weet wel, datgene waarmee volkszangers zingen. Tot hun laatste snik.

Nou, ik houd ermee op. Ik heb geen puf meer. Even op adem komen. [schrikhijg]

 

Link to comment
Share on other sites

Ik hoop dat ik met mijn bijdragen aan deze reeks de PLANK niet mis sla. Maar nu ik het toch over planken heb, brand ik graag los over dit woord. De plank speelt in ons Canadese bestaan een grote rol. Zeker als we de Nederlandse vertaling er bij pakken.

De plank. Wie heeft het niet gebruikt in zijn of haar timmerwerk? Als kind hebben we allicht hamertje tik, en als grote mens hebben we vast wel een boekenplank aan de wand bevestigd, of zelf een boekenkast getimmerd. Van mdf, of massief grenen.

Op het Grote Bereneiland treffen we ook veel houten meubels. Het zal de bosrijke omgeving wel zijn, met berken-, ceder- en sparrenbossen zo ver als het oog reikt. Rechttoe rechtaan tafels, kasten, nachtkastjes, bijzettafeltjes, commodes en bedden. En voor zover het zonder lade is, kunnen we het aan diggelen slaan of in stukken zagen. Hoppa! Brandhout!

Plank2.thumb.png.f1329413e1e79c492f891c3e869df0eb.png

Maar wacht. Wat zien we daar? Een kast. Iets wat ik een boekenkast zou noemen, maar in dit geval is het gebruikt als servieskast. Of misschien wat oneerbiedig, een plankenkast of legkast. In het spel, echter, hebben de vertalers zich bediend van het principe van het pars pro toto. Het deel staat voor het geheel. De plank die staat voor het geheel dat een gezaagde, geschroefde en gemonteerde opberg- en uitstallingsruimte is. Zoals de biezen als materiaal voor het geheel van de (gepakte) koffers staat.


Strikt genomen richt ik in de hiernaast getoonde situatie mijn muiswijzer op een plank. Om precies te zijn: één van de nPlank3.thumb.png.9b454774022c765657ec0d5e5dfca4b1.pngegen planken waaruit deze kast bestaat. Maar ga ik het met een bijl te lijf of mep ik het bouwsel met een fikse hamer richting de houtjeshemel, dan ben ik toch weer in de weer met de gehele kast.
Laten we daarom weer de moed tonen het beestje bij de naam te noemen. De plank noemen we voortaan een legkast. Een plank noemen we voortaan ene boekenkast of servieskast. En wat we kast noemen gaat voortaan weer door het leven (hout leeft!) als een platenkast, trapkast, stelling, tv-kast, lakenkast of klerenkast.
Of desnoods plankenkast.

Medicijnplank.thumb.png.769ac25d29bc1b5224475f532270dc62.pngAhem. Ik moet, geloof ik, maar eens even op zoek naar wat kalmeringstabletten. Waar hing het medicijnplankje medicijnkastje ook alweer?

Chips... hij is leeg.
Wacht effe. Zie ik daar nu staan: "medicijnplank openen?"

Nou, dat was het weer.

Ik zou zeggen, succes met survivallen.
En zorg ervoor dat je niet straks tussen zes plankjes komt te liggen... O.o

Link to comment
Share on other sites

Waar zou ik zijn zonder hun vertaalwerk, @Blinkin, waar zou ik zijn? Ik beleef er minstens zoveel lol aan, voor zolang als het duurt. Maar weet je wat? Ik ga ze even roosteren over het TOSTIAPPARAAT.

Ik mag dan wel gezegend zijn met enig taalgevoel, maar ik ben geen heilige. Niets menselijks is mij vreemd. Onlangs ben ik meer brood gaan roosteren, gewoon omdat de supermarkt te weinig knap brood inkoopt. Het geval wil dat ik, pratend tegen mijzelf, het geroosterde brood steeds uitmaak voor tosti. Dat is echt zo!

Daarover gesproken: zouden ze tosti's hebben op het Grote Bereneiland? Hebben ze daar eigenlijk wel kaas? Ik vraag het jullie.

Maar ze hebben ooit wel brood gehad. Want overal waar je kijkt: broodroosters. Niet dat je ze kan gebruiken voor dat doel, want zelfs met het verbijzonderde Noorderlicht kun je nog niets met ze. Alsof je een blik varkensvlees met bonen in het apparaat flikkert. Of zoute crackers. "Non, merci," zouden ze in Canada zeggen. Naar z'n grootje helpen dan maar, om maar wat reserveonderdelen te scoren voor je ijzerzaag of zaktoorts.

Maar dan dit. Ik denk dat ik het lek boven heb gekregen voor wat betreft het feit dat ik mijn geroosterde sneetjes uitmaak voor tosti's. Kijk maar.tostiapparaat.thumb.png.752811c65d80dcb0baeb268bbe2f2444.png

Ahaaa! Daar wringt de schoen! Hinterlands vertalers hebben toaster vertaald met 'tostiapparaat'. Proost! Oeioeioei, hoe gaat dat ooit goed komen?

Maar misschien... is het toch een tosti-ijzer? Want ik stond laatst bij de elektravakman voor een nieuw broodrooster (echt waar)! En wat blijkt. Je hebt broodroosters waar je ook tosti's in kunt maken. Maar... en daar komt-ie: dáár zitten zogeheten tostiklemmen bij, zodat de kaas er niet uit druipt. En dan nog, heet het een broodrooster met tostiklem.

Zo, dat gezegd hebbende, nu ga ik een broodje roosteren, ik rammel. En wáág het niet om mijn roosterapparaat aan gruzelementen te slaan. Al heb je twintig aftandse braadpannen, mijn nieuwe broodrooster krijg je niet. Dat tweede geroosterde sneetje, dat mag je oppeuzelen.

Link to comment
Share on other sites

Voor mijn volgende bijdrage wil ik graag het vizier richten op het volgende commando: VIZIER OPENEN. Op de taalkundige keper beschouwd zou je dit commando niet zo snel verwachten in een spel dat zich grotendeels afspeelt in de besneeuwde wildernis. In ieder geval niet in onze tijd. Of in ieder geval niet zo geregeld als we ons karakter dit commando ("Open het vizier! Nu!") kunnen laten uitvoeren.

Een vizier is aldus meneer Van Dale namelijk een 'klep of kijkgat in een helm'. Of onderdeel van een geweer (dat 'hokje' waardoor je tuurt als je met je jachtgeweer een schichtig hert wilt neerknallen). Of in het geval van een fototoestel het gaatje 'waardoor men kijkt om te richten'. Het enige vizier dat je zou kunnen openen is dat kijkgat in de helm van een ridder. Ik heb echter nog geen harnas aangetroffen op één van mijn vele trektochten op het eiland. Misschien iemand anders? En kun je deze, net als tostiapparaten broodroosters in stukken zagen voor vers oud metaal?

Toch wordt in de fora van The Long Dark maar al te vaak gesuggereerd alle vizieren te openen. Want er zou zomaar wat achter schuil kunnen gaan. [op dramatische toon:] "Op welke helm doelt gij, Ridder Joris?" Zelfs ons aller @Raphael van Lieropzei (mijn leraar Nederlands had trouwens dezelfde achternaam) in de recentste lediging van de postzak van Milton (#9) dat die viziers bedoeld zijn om briefjes en sleuteltjes te verhullen. Dat u het weet, wees gewaarschuwd!

De ervaren autoradiodieven onder ons weten natuurlijk om welk onderdeel het hier gaat. Dat ding wat hier een vizier wordt genoemd, bevindt zich in menig automobiel. Het is dezelfde plank klep die menig Nederlander kent als zijnde de "zonneklep". Hoe is die vizier dan hier in het spel terecht gekomen? Dat is voor jullie misschien in nevelen gehuld, maar ik zal het uit de doeken doen.Vizieropenen.thumb.png.de475ed358cf2b2a717235e46d74a594.png

Daar hangt-ie. In deze situatie is het ding volkomen nutteloos, want het is momenteel zwaar bewolkt en zelfs een beetje mistig. En ik hoef geen boek te lezen. Ik ben namelijk een boek aan het schrijven. Over vizieren.

In het Engels noemt men de zonneklep een visor. Dus geen sun clap of zoiets waanzinnigs. Met dat visor is wel wat grappigs aan de hand, want als we dat opzoeken in het Van Dale Middelgroot woordenboek Engels-Nederlands, dan betekent het zowel de klep van een pet, een zonneklep (van een auto) en het vizier (van een helm). Ziedaar de oorzaak van al dit geklep over vizieren.

Dus: zolang we zonder oogkleppen op door het leven gaan... En we het dak van de auto niet zien als een middeleeuwse helm en de zonneklep niet het formaat heeft van het volledige windscherm (en we dus met veel fantasie de zonneklep als een soort vizier kunnen zien)... heet ons vizier hier gewoon een zonneklep. Zonder tussen-n. Want er is maar één zon. Al zit-ie soms verscholen achter een dikke laag mist.

Dan nog dit: ik hoop dat Raphael de humor van deze reeks inziet. Het is geen aanval op het spel, ik treed de makers hier "met open vizier" tegemoet.
Dat was het. Vizier sluiten. Ik doe de zonneklep omlaag omhoog.Viziersluiten.thumb.png.5414429f8dd1065648ba24987a026ea1.png

Link to comment
Share on other sites

Zoals jullie al hebben kunnen zien ben ik vanuit "Pleasant Valley" afgereisd naar "Desolate Point". Ik hanteer hier even de Engelse namen (ze zijn niet vertaald), al lijkt het me leuk om hier op een later tijdstip over uit te wijden. Dat laatste zou wat mij betreft ook 'godvergeten oord' genoemd mogen worden. Of Den Helder. Wat heeft een mens er te zoeken behalve een smidsvuur? Daarover later meer onder het kopje 'smederij'. Afijn. Desolaat, winderig, miserabel en verlaten. 

Dus ik zat zo-even al even te rommelen met mijn zonneklep. En nu dacht ik: kon ik maar even de koffer induiken. Vandaar een kleine verhandeling over de KOFFER. Wie heeft er ooit een koffer geopend met een koevoet? Iemand? "Ikke!!"

Kofferbak.thumb.png.ab28da332650a4c58337abd8dd51513a.png

Dit is weer een gevalletje vertalen "automatische piloot". Want in het Amerikaans-Engels heet dit een trunk. En een trunk, dat vertaalt zich met (hut)koffer, kofferruimte, kofferbak en achterbak (van auto). Dat is best wel verwarrend. Want als je in het Engels een trunk opent, open je dan de achterbak of een hutkoffer?

Een trunk, dat is ook wel een boomstronk, en een slurf van een olifant. Ik zat zomaar wat te spelen met woorden en toen bedacht ik me het volgende. "With my trunk I dunked a trunk full of trunks in the trunk, the elephant said."  Snappen jullie het nog? En die Engelsen maar klagen over al die homoniemen in het Nederlands. Over Britten gesproken, in Groot-Brittannië noemen ze een kofferbak een boot. Enfin: "To boot I booted my boots in the booty filled boot." (om te beginnen schopte ik mijn schoenen in de met buit gevulde kofferbak)

Vinden jullie het "achterbaks" van mij dat ik hier uitgebreid kond doe over al deze bijzondere vertalingen en niet in een e-mail aan Hinterland? Nee, ik doe het in naam der liefde en vind het tegelijkertijd wel een mooie bak!

Tot slot. Wij noemen thuis de kofferbak van een auto altijd een kattenbak. Als je dat met het woordenboek weer vertaalt naar het Amerikaans- en Brits-Engels kom je uit op respectievelijk een 'rumble seat' en 'dicky seat'. Als je dat vervolgens weer terugvertaalt naar het Nederlands, zijn we mooi van dat "gekoffer" af. Hooguit zijn we een 'zetel van Dikkie Dik' rijker. En die koffers? Die liggen als het goed is waar ze horen: in de kofferbak. Knopje zit voorin, bij het stuur.

Link to comment
Share on other sites

Om ook vandaag weer "leven in de rubriek te blazen" volgt nu een stukkie over rammen met hamers. Je moet immers "het ijzer smeden als het heet is"...?

Sinds Jan Smits kinderhit zijn we erachter dat we smid (als in de metaalbewerker) met een d willen schrijven. Al was het maar om het verschil te kunnen duiden tussen een vertolker van palingsound en de iemand die met een hamerslag (of 100) uit een brok metaal iets handigs kan smeden. Ik heb in de Canadese kou nog niemand 'De paden op, de lanen in' ten gehore zien of horen brengen. Al was het maar omdat wolven en beren dat niet schijnen te waarderen.
Maar met een kilo's zware smeedhamer stukken stellingkast omvormen tot iets wat lijkt op een mes of bijl, dat heb ik mezelf wel zien (en horen) doen. Ding, ding, ding! Nu kom ik uit een geslacht van siersmeden maar ik heb nog nooit loei gegeven op het aambeeld, laat staan dat ik weet hoe ik een sierlijk hekwerk kan smeden. Blij toe dat ik nu toch eindelijk het (virtuele) genoegen mag proeven.

Laat ik het daarom eens hebben over de plaats van handeling, de SMEDERIJ, of dat wat daarvoor moet doorgaan. Ik ken smederijen vooral buitenmusea waar een groot smidsvuur wordt gemaakt met steenkool of houtskool en dan een aambeeld waar met diverse hamers een vormeloos stuk staal tot een elegant stuk gereedschap wordt gesmeed. De smeedoven die we in The Long Dark kunnen bedienen is echter een intrigerend apparaat. Zuurstoftoevoer en luchtafvoer is prima geregeld. Prachtige (smeed)oven waar je je ijzeren bonk sterk verhit. Daarboven is een soort loeiheet kamertje gemaakt waar je dan je ding (ding ding DING) moet doen. Bovenop zit ook nog een plateau waar je even je cup-a-soup kunt opwarmen. Maar ik geef het de vertalers te doen. Hoe noem je dat kamertje waar je je smedending smidsding  smedending moet doen?

Oven2.thumb.png.9ea99fc2f0f25735ad1ab6d051c68136.png

Ik zou zeggen, en ik zal er op blijven hameren: da's geen smederij. Een smederij is de volledige werkplaats. In dat geval zou de ruimte waar ik mij nu bevind de smederij moeten heten, waar ook een aambeeld, een blaasbalg, een tang, een gigantische bak koelwater (lees: blok ijs) en een hipsterschort aanwezig zijn. 

Heet dat kamertje dan 'aambeeld'? Nee, want dat zie ik toch als een apart voorwerp, en een meter of wat van de oven verwijderd staan. Dit, dit... is een smeedplaat. Een ehm... hamerhok. Het buffelvak. Een kaboutersauna? Okee, ik roep ook maar iets.

In zo'n geval zit er niks anders op dan te verwijzen naar de originele benaming in het spel: forge. Vertaald in het Nederlands is dat het eerder genoemde in dit geval niet van toepassing zijnde woord smederij/smidse, of: smidsvuur. Nog steeds niet bevredigend, want dat vuur vinden we toch in de smeedoven?

Ik roep u allen op met de eigen vrije vertaling te komen. Smidsvuurplaat? Gloeiplaat? En voor we een nieuwe benaming hebben gevonden roep ik u allen op hittebestendige handschoenen te vinden, want voor je het weet brand je je fikken!

Link to comment
Share on other sites

Het is niet makkelijk om vertaler te zijn van The Long Dark. Je moet echt het hele PAKKET in huis hebben. Kennis van zaken voor wat betreft jagen, natuur, smeden, fikkies stoken, meubelmaken... En dan kan het zijn dat dat hele pakket aan taalkennis, te zwaar wordt om te dragen.

pakket.thumb.png.6561d05f1dd1730afed396f3f12131a3.png

Ja, natuurgetrouwe vertalingen in de ondertitels zijn weer een heel apart hoofdstuk in de serie 'vertaalvoutjes'.
En dan heb ik het nog niet de vertalingen van de dialogen in Winterstilte, want dat verhaal heb ik maar een keer gespeeld. En toen werd ik op berenjacht gestuurd, nadat ik al in Forlorn Muskeg een beer had geschoten. Ik heb het weggestopt. Uit mijn geheugen gewist. Komt wel weer een keer, ergens in december.

Maar deze uitspraak komt bij hamsters als ik maar al te vaak voor. Op dramatische toon: "This phhhaack is getting to hhheavy to chharry" (die h's moeten de valse lucht voorstellen waarmee Astrid het uitspreekt). Pakket. Toegegeven, ze hadden pack ook kunnen vertalen met roedel. Vind ik leuk. "Deze roedel (wolven) wordt me te zwaar om te tillen."  Zo erg is het niet. In deze geval klinkt ze meer als een pakketbezorger die een pakket bezorgt van 25 kilo of meer en over de arbeidsomstandigheden moppert. "Welke idioot verzendt er in hemelsnaam 7 bakstenen?"

Pack, ze hebben het ergens anders in The Long Dark vertaald als "last". Wat wel poëtisch is, en prima acceptabel. Al wordt 'last' (behalve bij lastdieren als ezels) vooral figuurlijk gebruikt. Of zien ze Astrid als ons lieve pakezeltje, die al onze mooie zelf verzamelde spulletjes met ons mee torst, al is het 58 kilo: "Maakt niet uit Astridtepitje!"

Of is het toch figuurtlijk? Dan gaat het dus helemaal niet over al die handige hebbedingetjes. Dan gaat het over druppels, die de emmer doen overlopen. Dan constateert Astrid dus dat ze het allemaal niet meer aankan: én eten maken, én spulletjes op een rijtje op het bureau zetten, én jagen en verzamelen, én het ijzer smeden, én klimpartijen verzorgen, én lezen en eerste hulp toepassen. "Deze last wordt me teveel om te kunnen dragen in mijn eentje... Boehoehooeeee... " Trouwens, lieve lezers: pas op met gepassioneerd janken! Daar komen wolven op af.

Maar zo bedoelt ze het natuurlijk niet. Ze heeft het er natuurlijk over dat haar rugtas te zwaar wordt om te dragen. D'r fjållräven, zogezegd. Of stopt ze dat allemaal in zo'n groene Eastpak-zak die je echt bij iedere gesneuvelde tegenkomt? O.o

Nee, maar okee. Ze is lekker de strubbelende rugzaktoerist aan het uithangen in Noordwest-Canada. Van dat werk. Dus ik zou zeggen dat zij in dit geval zegt: 'Deze rugzak is niet te tillen!'
Of: 'De tering, niet te doen deze rugzak, zo.' ... 'Kan dat niet even lichter daar achterop?'
'Wie maakt die ingeblikte perzikpartjes nou zo takke(n)zwaar?'
'Waarom kan ik die steekwagentjes niet gebruiken? #logisch'

Of iets van gelijke strekking.

Over strekking gesproken: pas op je rug, jongens en meiden. Je hebt er maar eentje. Altijd goed strekken voor je naar bed gaat.

Link to comment
Share on other sites

Verwoest hertenkarkasOver OOGSTEN in The Long Dark. En over de gebruik van het woord "KARKAS" in het spel. Als je één ding niet kunt in de ijzige koude dan is dat wel landbouw bedrijven. Gezien het aantal ijsdagen dat een overlever doorstaat in The Long Dark met matige tot zeer strenge vorst moet de grond, ondanks de isolerende sneeuwlaag, wel diep bevroren zijn. Ik weet eigenlijk geen gewas dat onder die omstandigheden kan ontkiemen. Laat staan tot volle wasdom kan komen. Ik heb nog steeds moeite met iedere jonge berk en esdoorn die ik omhak of -zaag.

Van het credo 'Wie zaait zal oogsten' zal in de letterlijke zin niet veel waar blijken te zijn in deze situatie. Als jij de pluisjes van de stinksigaar kwistig rondstrooit over de 'sneeuwwitte akkers' hoef je over een jaar geen nieuwe sprieten te verwachten. Je kunt ook in de niet-letterlijke zin oogsten. Zoals succes. Ja, misschien dus dat je na een hevige inspanning wel succes oogst, maar dat hoeft dan weer niks met landbouw te maken te hebben.

De wolf in het plaatje hier rechtsbovenin dacht in mijn jachtrevier even succes te kunnen oogsten en was alvast begonnen aan zijn heerlijke middagmaal. Helaas kruiste uw wandelende woordenboek het pad van de wolf en betekende dat ene jachtsucces van de wolf een dubbel succes voor uw (al dan niet favoriete) criticus. Niet alleen kon ik vanavond aan tafel, ook had ik mijn "beeldmateriaal" voor deze aflevering. Het gaat met niet om dat "verwoeste" karkas (daarvoor ziet het karkas er net iets te puntgaaf uit), maar om wat er gebeurt als ik besluit mijn rauwe deel van het weispel met het weidmes te doen, oftewel wat er taaltechnisch gebeurt als ik het jachtmes gebruik waarvoor het geslepen is... Stropen!Karkasoogsten.thumb.png.a1e1fa0b85b570ccf4dea41c09c0ff2b.png

De term karkas hier is een beetje verwarrend. Een karkas, dat is het beendergestel, ofwel een geraamte. Maar hoe noem je het gehele hert dan, dus botten + vlees + ingewanden en vacht? Het intacte hert? Ik heb er zelf mijn hoofd over zitten breken en veel begrip gekregen voor de keuze van de vertaler. De hele cultuur rondom het jagen is vergeven van het jargon, en ik heb helaas geen groot woordenboek Engels-Nederlands. Daarmee blijft de term voor pasgeschoten, onbehandeld wild voor mij een raadsel. In ons milde zeeklimaat zou een jager dit geschoten hert "warm wild" noemen: wild dat net is geschoten, maar niet in de vriezer is gelegd (na koeling wordt het dode dier, jawel, koud wild genoemd).  Maar als je het in termen als 'warm' of 'koud' beziet: dit jachtgebied is één grote vrieskist. Dus, blijft het dan "warm wild" totdat het volledig bevroren is? Eén boek zou uitkomst kunnen bieden: het Jagerswoordenboek uit 1947 opgesteld door ene A.G.J. Hermans.

Zonder dat werk te hebben gelezen houd ik het dan maar op een simpel "hert".

Dan het woord oogsten. Wat te doen met deze vertaling? De huid (of vacht) vil, of stroop je. Het vlees maak je 'panklaar'. En de ingewanden verwijder je. Ik zou zeggen: gebruik het woord 'verwijderen'. Dat is algemeen en dekt alledrie de handelingen.

Nou hoor ik jullie denken: deze verhandeling was helemaal niet grappig. Misschien zelfs bloedserieus. Maar het doden en aan flarden snijden van een dier is een serieuze aangelegenheid.

P.S. Bij het schrijven van bij deze bijdrage is dieren geen (onnodige) schade toegebracht.

Link to comment
Share on other sites

Mijn moeder vroeg me altijd mijn bed keurig op te maken met het beddengoed. Ik dacht dat dat een heel gedoe moest zijn met een dekbed, dekbedovertrek, hoeslaken en molton. En dan de kussens in kussenslopen te stoppen.

Jaren later speelde ik The Long Dark en kwam ik erachter dat ik het jarenlang verkeerd heb gedacht. Ik had dus kennelijk ook gewoon slaapzak op het bed kunnen leggen, want zulks heet in het Hinterlands ook beddengoed.Beddengoed.thumb.png.944038bc82e9a4fc5ffd3cabcd5bc391.png

Had ik maar een slaapzak bij de hand gehad, dan was ik in een mum klaar geweest!

Link to comment
Share on other sites

Na mijn wat beknopte verhandeling over het beddengoed wil ik me even richten op de anatomie. En in het bijzonder de KIST.
"De kist," zegt u, "wat heeft een kist met anatomie te maken?"

Een kist, dat is zo'n legerlaars die je aantrekt. Zwart, met stevige veters. Gekocht bij de legerdump of bij de kringloopwinkel. Die schoenen heten zo omdat het profiel van legerschoenen geen onderscheid had tussen links of rechts.
Je kunt in een kist ook veel dingen kwijt. Ja, een wortel en een tekening voor de schimmel van Sinterklaas (geen gesteelde lakzwam). In het geval van de legerkist.

Maar een kist, dat is ook zo'n houten of metalen bak met een gescharnierd deksel waar je breispullen in doet (handwerkkist). Of de penningen van een vereniging in opslaat (geldkist, of geldkistje als de vereniging armlastiger is). Voor het bergen van dekens of linnen, of gewoonweg rommel. Dan wel een schatkist, en menigeen zal die in het rivierdal hebben aangetroffen, schat ik zo.

En dan is er natuurlijk de mogelijkheid om een lijk te kisten, in een lijkkist van kisthout. Om de kist met inhoud een meter of wat in het graf te laten zakken onder de stemmige muziek uit het kistorgel. Er zijn overlevenden die al die ijskoude lijken maar wat graag die laatste eer willen bezorgen.

Over koude gesproken: wist je dat 'het geheel van over elkaar geschoven ijsschotsen ook kistwerk wordt genoemd?

Maar met het lijk in de kist houdt het qua anatomie wel op met de anatomische zin van het woord kist. Of toch niet? kist.thumb.png.3ad79f11567a1749f1fa46219670f5d3.png

Heeft de eland met zijn hoeven mijn dekenkist gemold? En heeft dood hout ook gevoel? Heeft mijn legerkist ribben? Of kostte iets een rib uit het lijf? En verzachten we dan de pijn door het slikken van een pijnstiller?

Het antwoord ligt hem natuurlijk in het terugvertalen naar het Engels. Want in het Engels kun je kist vertalen als chest, coffin, bus, goal, chest en chest.

Chest! Natuurlijk, de kist hier moet natuurlijk werkelijk omschreven worden als je beurse bloedende blote bast! Je borstkas! De tietenplaats, geplet door het woeste dier, alhier.

En zo zijn we wederom getuige van een bijzondere misser in de vertaling van The Long Dark. Nu maar hopen dat door deze blootlegging de vertalers niet bij de pakken neer gaan zitten. Ik zou tegen hen, en tegen alle overlevenden alhier op het forum willen zeggen: "Laat je niet kisten! Vooral doorgaan!" Ik ga eens even een lekkere rozenbottelthee in mijn kist gieten.

Link to comment
Share on other sites

  • 4 weeks later...

Archived

This topic is now archived and is closed to further replies.